هنگامی که از صحنه هنرنمایی خورشید در میدان نقش تشریفات ترحیم مشهد دنیا عبور کرده و وارد مسجد روضه خوان لطف الله می‌شوید توقف مجال را شم میکنید. در میدان نقش دنیا گنبد خاص مسجد روحانی لطف الله شمارا به خویش جذب می نماید، گنبدی خاص که مغایر اکثر وقت ها گنبدها به رنگ فیروزه ای وجود ندارد و رنگ مسئله اش نخودی میباشد و با طرح هایی به رنگ آبی رنگ و سبز و سپید منقش شد‌ه‌است.
این گنبد قشنگ در زمان روز تغییر تحول رنگ میدهد، صبح هنگام با طلوع خورشید به رنگ صورتی در میاید و ظهر هنگام به رنگ کرم عرض‌اندام می نماید و با غروب خورشید رنگ گنبد به آجری متمایل می گردد. با مجاورت شدن به ورودی مسجد در نگاه نخستین آن چه که به دیده می‌بینید در بلندمرتبه چوبی دو تکه و یکدست از چوب چنار میباشد. راز در ورودی به طریق بی نظیری تر و تمیز گردیده‌است. در بدو ورود به باطن مسجد آن چه غافلگیرتان می نماید، زورآزمایی ظلمت و نور و روشنایی میباشد و در غایت این نوروفروغ میباشد که چیره گردیده و راه و روش را پر‌نور می کند و شمارا در دالان بدون نور ورودی مسجد ارشادوراهنمایی می نماید تا به باطن مسجد برسید.
راهروی ورودی با کاشی های هفت رنگ تر و تمیز شد‌ه‌است و یک پنجره مشبک در سمت راست قراردارد که فروغ و روشنایی ملایمی را به درون راهرو هدایت می نماید. می بایست اعتراف کرد که تولیدکننده این سازه خلال هنر معماری و مهندسی و اشراف بر هندسه هنر دیگری نیز داشته میباشد،اُنس با فروغ و روشنایی.
معمار چنان از سر و سر نور و روشنایی باخبر بوده که آن را با نازکی مجموع در آحاد سازه به سرویس گرفته و غایت به کار گیری را از نوروروشنایی برده میباشد. نور و روشنایی متعددی که در خارج سازه و در میدان حکم کننده میباشد باعث میشود تا مردمک دیده تنگ خواهد شد، درحال حاضر به محض ورود به فضای مسجد ظلمات در اختیار گرفتن گردیده ای حکم کننده میباشد که سبب ساز میگردد دیده به وسعت نوروروشنایی کمتر عادت نماید و این دالان نصفه بدون‌نور مسیر را چهت نیل به محراب شیخ و نورانی مسجد هموار می نماید و خلسه ای عرفانی در بیننده ساخت می نماید که پر نمک وصف ناپذیری را به محض وصال به فضای گنبد در روح جان می دمد. معمار زرنگ سازه خلال ساخت حالتی شیخ غرض دیگری نیز داشته میباشد و به محض وصال به فضای پایین گنبد چشمان شما با دقتی فراتر مجموع جزئیات این بنای باشکوه را می بیند و از این همگی نازکی و هنرمندی به حیرت میاید. فضای اساسی مسجد نقطع ی عطف بازی با نور و روشنایی میباشد.
دوپنجره مشبک در ساقه گنبد که تازه را دوبار شکسته و تیزی آن را گرفته و روشنایی ملایمی را راهی مسجد می نمایند و خلال این وظیفه خطیر با انفجار ذرات فروغ به محض عکس العمل به پنجره های مشبک فروغ و روشنایی به سمت گنبد پاشیده گردیده و جلوه هایی خوشگل پدید می‌آورد. ظهر هنگام حضور نوروفروغ بر ورقه داخلی گنبد سبب ساز می گردد تا طاووس بهشتی باطن گنبد کامل شدن خواهد شد. در شرایطی‌که اعتنا نمایید متوجه می‌شوید که روشنایی طوری به دورن مسجد میتابد که در صورتی‌که شاگردان و معلم را در درحال حاضر مشاجره و درس دادن تصور کنیم فروغ نوازشگری به طور افتاده و آن را روضه خوان خیس و عارفانه خیس جلوه میدهد و به عبارتی نوروفروغ بر پشت اگردان تابیده و آرامشی خاص در آنها پدید می‌آورد. نوری که در بدو ورود و گذر از پنجره های دو جداره تلطیف گردیده به طور رینگ هایی بر روی نقوش و کاشی کاری ها میتابد و بر زیبایی و شکوه هر چه بیشتر سازه میافزاید. دیواره ها از زیر با کاشی هفت رنگ مرتب گردیده و در غایت به کاشی های معرق ختم میگردد. کلیه چیز درین سازه در غایت اعتنا میباشد. در‌صورتی‌که اندازه پنجره ها یا این که طول گنبد پاره ای بالا و تحت بود این شاهکار هیچ وقت پژوهشگر نمیشد و این فرمان آرم دهنده هوش و نبوغ بالای معمار سازه بوده میباشد، همینطور سازه حول مبنا قبله چرخشی چهل و پنج جايگاه ای داراست که به هیچ وجه به دیده نمی آید و راهروی وردی را یکسره به فضای مهم متصل نموده است. محراب این شاهکار معماری نیز با کاشی کاری های بسیار قشنگ تر و تمیز گردیده‌است و تابش نوروروشنایی بر قداست و عرفان روان در آن میافزاید. مسجد روضه خوان لطف الله به حقیقت بنایی خارق العاده میباشد و به عهد بزرگی جز با ایمان و الهام آسمانی نمی اقتدار اینگونه بنایی رفتار کرد. بنای مسجد به امر پادشاه عباس به وسیله محمد رضا پسر معلم حسین بنای اصفهانی برای بزرگداشت عالمی لبنانی تشکیل‌شده و خوی این شاهکار معماری هفده سالی به ارتفاع انجامیده میباشد. در ایجاد کرد این بنای خوشگل و روح نواز از شایسته ترین منابع برای مثال سنگ گرانیت مستعمل میباشد که عمل با این مصالح سوای داشتن ابزار بغرنج مدرن کاری بس مشقت بار میباشد. آن چه مسلم میباشد این که خلال زیبایی و معماری باشکوه مسجد موقعیت شیخ آن چنان آرامشی در بیننده تولید می نماید که رهایی روح را از قید و بندها و عروج را شم می نماید.
معماری کاخ خورشید